عنوان محتوا
راهنمای کامل تفسیر آزمایش خون
آزمایش خون یکی از رایج‌ترین راهکارها برای مشخص کردن میزان سلامتی فرد است. راهکاری که با استفاده از نمونه‌گیری در منزل یا در آزمایشگاه انجام می‌شود. پس از انجام آزمایش ممکن است علاقه داشته باشید تا حدودی از آزمایش خود اطلاعاتی را به دست آورید و نکاتی را در ارتباط با آن بدانید. با این که این شناخت لازم است که با توجه به شرایط شما و تحت نظر پزشک صورت گیرد، اما به‌صورت کلی در همه افراد به یک شکل بررسی می‌شود. در این مقاله و در ادامه به مواردی از گزینه‌های موجود در یک آزمایش خون می‌پردازیم و نکاتی را در این رابطه بیان می‌کنیم. نکاتی که امید است برای شما کارایی داشته و اطلاعات مناسبی را برای شما فراهم سازد.
پارامترها و تفسیر آزمایش خون کامل
پس از انجام هر آزمایش خون و نمونه‌گیری در منزل یا آزمایشگاه، نتیجه آزمایش به فرد داده می‌شود. در نتیجه آزمایش خون هر فرد، مواردی متفاوتی موردبررسی قرار می‌گیرد. مواردی که هر کدام معانی خاص خود را دارند. این موضوع در یک آزمایش خون کامل دارای موارد بیشتری است. مواردی که برای افراد با جنسیت و سن مختلف، با یکدیگر فرق دارد. در این بخش از مقاله و در ادامه قرار است با هریک از موارد رایج و موردبررسی در آزمایش‌های خون صحبت کنیم و از چیستی هریک برای شما سخن بگوییم.
CBC؛ رایج‌ترین آزمایش خون انجام گرفته در آزمایشگاه‌ها
اولین و رایج‌ترین شکلی از آزمایش خون که بیشتر در آزمایشگاه‌ها انجام می‌شود، آزمایش CBC خون است. این آزمایش معمولاً برای تشخیص اولیه هر بیماری مورداستفاده قرار می‌گیرد و با استفاده از آن هرگونه مشکل اولیه در فرد مشخص می‌شود. در این آزمایش معمولاً میزان اصلی‌ترین موارد خون از گلبول‌های خونی قرمز و سفید تا پلاکت‌ها سنجیده می‌شود و تعداد آن و میانگین تعداد هریک در مقدار مشخصی از مایع خونی موردبررسی قرار می‌گیرد.
لازم به ذکر است که هرکدام از این موارد، با نام مشخص خود سنجیده می‌شود و از عبارت اختصاصی استفاده می‌کند. عباراتی که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت و از معانی هریک سخن خواهیم گفت.
آزمایش RBC؛ شمارش تعداد گلبول‌های قرمز موجود در خون
RBC یکی از نشانه‌هایی است که در بیشتر آزمایش‌های خون انجام گرفته، دیده می‌شود. این عبارت که به معنای و مفهوم تعداد گلبول‌های قرمز موجود در خون است، عدد مشخصی را برای خود دارد. به‌صورت میانگین و نرمال، میزان RBC موجود در خون، برای مرد و زن متفاوت است. سطح عادی این عدد برای مردها چیزی در بین 4.5 تا 5.9 و برای زن‌ها بین 4.1 تا 5.1 سلول در میکرولیتر است. کاهش این عدد زیر سطح نرمال بیان شده، می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌هایی چون کم‌خونی، تالاسمی، کم‌آبی یا خونریزی در بدن باشد. البته این موضوع با سنجش دیگر پارامترهای موجود در آزمایش صورت می‌گیرد.
آزمایش WBC؛ تعداد گلبول‌های سفید موجود در خون فرد
در کنار سنجش تعداد گلبول‌های قرمز موجود در خون، تعداد گلبول‌های سفید خون نیز سنجیده می‌شود. گلبول‌های سفید خون که با علامت WBC نشان داده می‌شوند، تشکیل‌دهنده اصلی سیستم ایمنی بدن انسان هستند. سطح عادی گلبول سفید در بدن، چیزی بین 4500 تا ده هزار سلول در هر میکرولیتر است که در صورت اختلال و نشانی از غیرطبیعی بودن، می‌تواند نمایانگر ایجاد بیماری و عفونت در بدن باشد. سرطان خون، اختلالات ایمنی و هرگونه مشکل در سیستم ایمنی بدن، با به هم خوردن این عدد در آزمایش خون دیده می‌شود.
تعداد PLT یا پلاکت‌های خون موجود
تعداد پلاکت‌های موجود در خون نیز از اصلی‌ترین مواردی است که در هر آزمایش خون موردبحث و بررسی قرار می‌گیرد. پلاکت خون یکی از اصلی‌ترین اجزای خون بوده که وظیفه انعقاد خون را بر عهده دارد. در انعقاد خون، پلاکت‌ها به یکدیگر می‌چسبند و به این ترتیب در بریدگی‌ها و محل زخم از خونریزی جلوگیری می‌کنند. از همین رو مشاهده سطح غیرعادی در پلاکت موجود در خون، می‌تواند نمایانگر خونریزی و اختلالی در انعقاد خون باشد. به‌صورت کلی سطح عادی پلاکت موجود در خون چیزی در بین 150 هزار تا 450 هزار پلاکت در هر میکرولیتر از مایع خون است.
آزمایش میزان هموگلوبین موجود در خون یا Hgb
هموگلوبین خون از دیگر مواردی است که در بیشتر آزمایش‌های خون موردبررسی قرار می‌گیرد. هموگلوبین خون در واقع پروتئینی سرشار از آهن بوده که جزئی از گلبول قرمز محسوب می‌شود. این جز خونی که وظیفه انتقال و جابه‌جایی اکسیژن را بر عهده دارد، ممکن است با سطح غیرعادی در خون روبه‌رو شود. در این شرایط، کمبود هموگلوبین می‌تواند نشانه‌ای از کم‌خونی در بدن باشد که با سنجش دیگر پارامترها می‌تواند به‌طور دقیق‌تر مشخص شود. سطح عادی و نرمال این عدد در بین مردان 14 تا 17.5 گرم در هر دسی‌لیتر و برای خانم‌ها چیزی در بین 12.3 تا 15.3 است.
سنجش میزان Hct خون؛ مشهور به هماتوکریت
هماتوکریت یا همان Hct موجود در خون، روشی دیگر برای اندازه‌گیری میزان گلبول قرمز خون است. این عدد که معمولاً با درصد در آزمایش خون نشان داده می‌شود، به معنای درصدی از کل خون است که از گلبول قرمز تشکیل شده است. سطح عادی این عدد نیز در بین مردان و زنان متفاوت است. در بین مردان این عدد به‌صورت نرمال بین 42 تا 52 درصد بوده که نرمال آن برای خانم‌ها 37 تا 47 درصد است.
سنجش سطح متابولیک بدن با استفاده از علائم اختصاری CMP
CMP که به‌عنوان پنل متابولیک جامع نیز شناخته می‌شود، به‌منظور نشان دادن میزان سوخت‌وساز در بدن کارایی دارد. میزان سوخت‌وساز در بدن موضوعی است که در نهایت می‌تواند تعادل شیمیایی را در بدن برقرار کند. از همین رو داشتن میزان سوخت‌وساز متناسب بدن، موضوعی است که در صورت عدم تناسب ممکن است مشکلاتی از قبیل لاغری یا چاقی را به وجود آورد. سنجش این پارامتر در بدن می‌تواند نمایانگر سلامت یا عدم سلامت کبد و کلیه باشد. هرچند که با دیگر اعضای بدن نیز ارتباطی تنگاتنگ دارد.
بررسی دو نوع کلسترول HDL و LDL در میزان چربی موجود بدن
در تفسیر آزمایش خون برای سنجش میزان چربی در بدن، دو پارامتر کلسترول HDL و LDL را می‌سنجند. این دو پارامتر هرکدام عددی مشخص دارند که میزان آن می‌تواند نشان‌دهنده موضوعی باشد. HDL که با نام کلسترول خوب نیز شناخته می‌شود، در پیشگیری از بیماری قلبی مفید بوده و کاهش عدد آن نسبت به سطح نرمال می‌تواند موجب بروز مشکلات قلبی برای فرد شود. میزان نرمال این پارامتر چیزی در حدود 40 تا 59 میلی‌گرم بر هر دسی‌متر است. LDL یا کلسترول بد، کارکردی متفاوت دارد. با اینکه این کلسترول نیز مزایایی را برای بدن دارد؛ اما افزایش آن در بدن می‌تواند موجب بروز مشکلاتی شود. از همین رو برای میزان نرمال آن در بدن تنها یک سقف در نظر گرفته شده است و لازم است تا زیر 100 میلی‌گرم بر دسی‌متر باشد.
آزمایش تیروئید (T3 و T4) و عوامل مؤثر در آن در آزمایش خون
یکی دیگر از آزمایش‌هایی که بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرد و افراد بسیاری به آن رجوع می‌کنند، آزمایش تیروئید است. تیروئید یکی از اصلی‌ترین هورمون‌های موجود در بدن بوده که در غده هیپوفیز تولید می‌شود. این هورمون در بسیاری از عوامل رشدی فرد تأثیر داشته و به‌هم‌ریختگی آن می‌تواند موجب بیماری‌های بسیاری شود. از همین رو در بروز برخی از بیماری‌ها نیز از این آزمایش استفاده می‌شود تا سلامت این هورمون سنجیده شود. در این هورمون پارامترهای مختلفی وجود دارد که در آزمایش آن هریک به‌تنهایی موردبررسی قرار می‌گیرند. پارامترهایی که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
بررسی T3 و T4 موجود در خون و علائم کم‌کاری و پرکاری تیروئید
پارامترهای آزمایش تیروئید یا همان T3 و T4 مواردی هستند که می‌توانند پرکاری و کم‌کاری تیروئید را مشخص سازند. T4 یا تیروکسین هورمونی است که در صورت اختلال در تیروئید موردبررسی قرار می‌گیرد. این هورمون که بازه نرمال آن چیزی در بین 5 تا 11 نانوگرم بر دسی‌متر است، ممکن است با کاهش یا افزایش روبه‌رو شود. کاهش این عدد و کمتر از سطح نرمال بودن آن، می‌تواند به‌منزله کم‌کاری تیروئید و بیشتر بودن آن از سطح نرمال، به‌منزله پرکاری تیروئید خواهد بود.
تفسیر آزمایش خون؛ وظیفه یک متخصص و پزشک است.
اصلی‌ترین موضوعی که در حین تفسیر آزمایش‌های خون باید در نظر داشته باشید، مشورت با یک پزشک است. ممکن است برای شما جذاب باشد تا اطلاعاتی حدودی از آزمایش انجام‌شده خون خود به دست آورید؛ اما در نظر گرفتن تمامی عوامل در کنار یکدیگر و تفسیر آن‌ها، تنها کار یک متخصص و پزشک مربوطه است. کاری که می‌توانید با کمک ویزیت پزشک در منزل و نمونه‌گیری در منزل برای خود ساده‌تر سازید.
با اینکه تمامی نکات بیان شده می‌تواند به شما در آگاهی یافتن از میزان سلامتی خود، کمک‌کننده باشد اما باید به موضوع بیان شده نیز توجه داشته باشید. یک متخصص و پزشک، سال‌ها آموزش دیده است تا با در نظر گرفتن موارد مختلف در کنار یکدیگر، میزان سلامتی شما را بسنجد و به این وسیله آزمایش خون را با توجه به شرایط سلامتی شما تفسیر کند. از همین رو توجه به این نکته حائز اهمیت بوده و به شما کمک می‌کند که مسیر بهتری را در رسیدن به سلامتی طی کنید. امید است با خواندن این مقاله و نکات بیان شده، بتوانید تفسیر آزمایش خون خود را تا حدودی متوجه شده و در نهایت با مراجعه به پزشک، سلامت بیشتری را به دست آورید.جهت انجام آزمایش در منزل و ویزیت پزشک در منزل جهت تفسیر آزمایشات می‌توانید با همیار سلامت در ارتباط باشید.
مدیریت : 02632534658
دفتر کرج : 02632239002
دفتر تهران : 02126324158
