مواد ضدعفونی دست و سطوح

بررسی مواد ضدعفونی دست و سطوح

ضدعفونی کردن یکی از مهم ترین روش ها برای پاکسازی می باشد. مواد ضدعفونی دست و سطوح از جمله پرکاربردترین نوع ضدعفونی کننده ها هستند. در حقیقت همانطور که از نامشان مشخص است، زدودن میکروب های موجود در سطح دست و سطوح مختلف را در دستور کار خود دارند. همانطور که برای عوامل بیماری زایی که به درون بدنمان وارد شده اند، می توانیم با داروها حمله کرده و آنها را از بین ببریم، میکروب های بیرونی را هم با مواد ضدعفونی دست و سطوح، به راحتی می توانیم نابود کنیم. مواد ضدعفونی دست و سطوح می توانند خیال افراد را از بابت نابود شدن میکروب های بیماریزا راحت کنند. اهمیت مواد ضدعفونی دست و سطوح، در واقع به دلیل حساس بودن محل هایی است که بر آنها اثر می کنند. یا به بیان دیگر دست های ما به علت اینکه در طول روز بیشترین تماس را با قسمت های متفاوت دارند، نیاز به دقت و حساسیت بیشتری در شستشو و نظافت آنها وجود دارد. ما بیشتر کارهای خود را با استفاده از دست هایمان انجام می دهیم. اگر میکروبی بر روی دست ما وجود داشته باشد و ما دست آلوده ی خود را به قسمت های مختلف صورتمان بزنیم یا با آن دست چیزی را برداریم و بخوریم، در واقع گویی به میکروب ها و عوامل بیماریزای موجود در دست خود، کارت دعوت ورود به بدن خود را اهدا نموده ایم.  

مواد ضدعفونی دست و سطوح چگونه کار می کنند؟

هدف استفاده از این مواد، از بین بردن عوامل بیماری زا است. ما در پیرامون خود با عوامل بیماری زای متعددی مواجه هستیم. در واقع هر نوع مواد ضدعفونی دست و سطوح، متناسب با موجودی که قرار است از بین ببرد، راهکار متفاوتی دارد.

مواد ضدعفونی دست و سطوح که مقابله با باکتری ها را انجام می دهند، به چند روش می توانند این کار را انجام دهند.

حمله به غشا: برخی از این مواد ضدعفونی، از طریق غشاء سلول باکتری وارد عمل می شوند. این مواد باید به صورتی باشند که بتوانند با مولکول های موجود در سطح غشا حل شوند و راه ورود و در نهایت نابودی آن سلول را بیابند. البته روش دیگری مبنی بر تاثیر مواد ضدعفونی دست و سطوح بر انتقال دهنده ها وجود دارد. از این طریق آن مولکول ها که در سطح غشا قرار گرفته اند، نابود شده و در نتیجه به نابودی کل سیستم باکتری می انجامد.

حمله به دیواره سلولی: باکتری های مزاحم دور غشا خود، یک دیواره هم دارند. در تولید تعدادی از مواد ضدعفونی دست و سطوح، ترکیباتی به کار برده شده تا بتوانند از راه آسیب وارد کردن به دیواره باکتری ها، از شر آنها خلاص شوند.

کاهش عملکرد و انرژی: باکتری هم مانند هر موجود زنده ای، باید منبعی برای تغذیه خود داشته باشد تا بتواند به فعالیت و خرابکاری های خودش ادامه دهد اگر یک مواد ضدعفونی دست و سطوح بتواند تولید آدنوزین تری فسفات را در باکتری متوقف کند، وظیفه ی خود یعنی از بین بردن فعالیت باکتری را به نحو احسن انجام داده است.

انواع مواد ضدعفونی دست و سطوح

مواد ضدعفونی دست و سطوح توسط شرکت های بهداشتی تولید و به بازار عرضه می شوند تا مردم بتوانند از آنها بهره مند شوند و در زندگی روزمره استفاده نمایند. انواع مختلفی از این مواد وجود دارند که هر کدام خصوصیات خاصی نیز دارند. در ادامه با هم برخی از این مواد را معرفی خواهیم کرد:

کلر: همه ی ما در درس شیمی دوران دبیرستان با گروه هالوژن آشنا شدیم. کلر که جزو این گروه محسوب می شود، به عنوان مواد ضدعفونی کننده سطوح مختلف استفاده می شود. البته نه به شکل خالص بلکه به صورت ترکیبات موثری همچون آب ژاول مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب که در حقیقت همان وایتکس موجود در خانه ها است، مزایایی همچون قیمت پایین را دارد. اما در استفاده از آن حتما باید احتیاط کرد چرا که اگر به چشم انسان بخورد، بینایی را تحت تاثیر قرار خواهد داد. و در ضمن برای افراد دارای بیماری های تنفسی و گوارشی، بسیار خطرناک هستند بنابراین بهتر است این افراد کمتر از محلول وایتکس که ترکیبی از کلر است استفاده کنند.

الکل: ماده ای که مدتی است به دلیل وجود ویروس کرونا در سطح جامعه، به گوش می خورد. تصور اشتباهی که مدتی است باعث ایجاد شایعه هایی شده است، تاثیر مثبت استفاده از الکل صنعتی به عنوان مواد ضدعفونی دست و سطوح می باشد. متاسفانه سودجویان جامعه این خبر را منتشر کرده اند. در حقیقت الکل صنعتی نه تنها نمی تواند به عنوان ماده ضد عفونی کاربرد داشته باشد، بلکه ممکن است مشکلات پوستی، تنفسی و حتی مرگ را در پی داشته باشد. تمام پزشکان محترم و متخصصان نیز در مورد استفاده از آن حتی به عنوان ماده ای برای پاکسازی و ضدعفونی کننده سطوح، هشدار داده اند و استفاده از آن را خطرناک خوانده اند.

آب و صابون: ساده ترین ترکیب آب و صابون است. همانطور که پیشتر اشاره نمودیم برخی از عوامل بیماریزا بر پایه ی چربی هستند. ویروس کرونا هم جزو آن دسته می باشد. بنابراین زمانی که در خانه هستید و معمولا دستتان حالت چربی بر روی خود دارد، بهتر است همان آب و صابون را استفاده نمایید. نیاز به صرف کردن مبلغ زیاد برای خریداری مواد ضدعفونی دست و سطوح بپردازید. چرا که اگر به توصیه ها عمل نموده اید و بیرون از خانه حضور ندارید، همان آب و صابون کفایت می کند.

طریقه ساخت  مواد ضدعفونی سطوح در خانه

طبق راهنمایی برخی پزشکان در رسانه ها و فضای مجازی، می توانید به راحتی در منزل مواد ضدعفونی درست کنید که هم اثربخشی کافی داشته باشد و هم برای سلامتی انسان ضرری نداشته باشد. راحت ترین روش مخلوط کردن درصد کمی از وایتکس(مثلا یک لیوان) یا میزان زیادی آب (49 لیوان) می باشد. البته در حقیقت میزان ترکیبات بسته به درصد وایتکس دارد. درصد آن را بر عدد 0.05 تقسیم می نماییم تا بدانیم به چه نسبت آب و وایتکس را برای ساخت مواد ضدعفونی سطوح موثر نیاز داریم.